“İse” Eki Nedir? Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir İnceleme Güç, Dil ve Toplumsal Düzen: Bir Siyaset Bilimcisinin Perspektifi Dil, her toplumun yalnızca iletişim aracı değil, aynı zamanda güç ilişkilerinin ve toplumsal düzenin bir yansımasıdır. Siyaset bilimi, toplumsal yapıları, iktidar ilişkilerini ve bu ilişkilerin dilde nasıl şekillendiğini inceleyerek, toplumsal değişimleri anlamaya çalışır. Bazen bu inceleme, en basit gibi görünen dil öğeleri üzerinden de yapılabilir. İşte bu noktada, dilin bir parçası olan “ise” eki, bize önemli ipuçları verebilir. Evet, “ise” kelimesi, yalnızca bir bağlaç veya dil bilgisel bir araç olarak mı karşımıza çıkar, yoksa toplumsal yapıları ve iktidar ilişkilerini yansıtan bir öğe olarak…
4 YorumEtiket: bir
İç Mimarlık Atanır Mı? Güç, İdeoloji ve Katılım Çerçevesinde Bir Siyaset Bilimi Analizi Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Giriş Güç ilişkileri ve toplumsal düzen üzerine düşünmek, sadece bireysel değil, kolektif bir bakış açısına sahip olmamızı gerektirir. Siyaset bilimcilerin ilgisini çeken bu tema, iktidarın ve toplumsal yapının bireylerin yaşamlarını nasıl şekillendirdiğine dair derinlemesine sorular sormamıza olanak tanır. Türkiye gibi gelişen demokrasilerde, iç mimarlık gibi yaratıcı ve toplumsal yarar sağlayan bir meslek, bu güç dinamiklerinden nasıl etkilenir? İç mimarların devlet dairelerinde atama şansları, siyasetin gücüyle şekillenen bir süreç mi, yoksa gerçek anlamda bir mesleki yeterlilik ve liyakat meselesi midir? Bu…
4 YorumBir Siyaset Bilimcinin Tutkal Üzerine Düşünceleri Güç ilişkileri, toplumsal düzeni ayakta tutan görünmez bağlardır. Bazen bu bağlar kurumsal yapılar, bazen ideolojiler, bazen de gündelik hayatın küçük araçlarıyla somutlaşır. Tutkal yapıştırıcı, sadece nesneleri bir arada tutan teknik bir araç değil, aynı zamanda siyasetin ve toplumun işleyişini anlamak için güçlü bir metafordur. Parçaları bütünleştirmek, kırılanı onarmak veya yeni bir düzen kurmak; işte tam da siyaset biliminin ilgi alanına giren eylemler bunlardır. İktidarın Yapıştırıcı Gücü Tutkalın işlevi, siyasette iktidarın işlevine benzer: dağınık parçaları bir arada tutmak. Bir devletin anayasası, bir partinin programı veya bir liderin söylemi, toplumsal grupları yapıştıran güçtür. İktidar burada yalnızca…
4 YorumGüç Kazanmak İçin Kaç Tekrar? Giriş: Gücün Tekrarında Saklı Anlam Bir siyaset bilimci, toplumsal düzenin görünmeyen kaslarını incelerken “kaç tekrar” sorusunu yalnızca spor salonuna değil, iktidarın sahnesine de taşır. Çünkü güç yalnızca bir kez elde edilmez; her gün yeniden inşa edilir, tekrarlanır, meşrulaştırılır. Toplumun ideolojik düzenekleri, kurumların iç işleyişi ve vatandaşların davranış kalıpları bu tekrarlardan beslenir. Peki gerçekten güç kazanmak için kaç tekrar gerekir? Kaç defa boyun eğmek, kaç defa sorgulamak, kaç defa yeniden ayağa kalkmak gerekir ki bir birey ya da kurum “güçlü” olarak kabul edilsin? İktidarın Kas Hafızası: Tekrarın Disiplini Her iktidar, tıpkı kas çalıştıran bir beden gibi,…
8 YorumGöynük Semt Pazarı Hangi Gün? Zamanın İçinde Bir Alışverişin Hikayesi Bir Tarihçinin Gözünden: Pazardan Geçen Zaman Tarihi bir kasabanın sabahında, taş sokaklara sinen taze sebze kokusu, tezgâhlardan yükselen sesler ve insanların birbirine karışan sohbetleri… İşte Göynük semt pazarı tam da böyle bir manzaranın kalbinde doğmuştur. Geçmişte bir pazar yalnızca alışveriş yapılan bir yer değil, aynı zamanda bir toplumsal buluşma, bir kimlik mekânıydı. Bugün bile Göynük’te pazar kurulunca, tarih yeniden canlanır; kökleri Osmanlı dönemine uzanan bir geleneğin modern biçimidir bu. Günümüz Göynük’ünde semt pazarı çarşamba günleri kurulur. Ancak bu bilgi, sadece pratik bir yanıt değildir; bir tarihin sürekliliğini anlatır. Çünkü her…
8 YorumGöç Nedir, Çeşitleri Nelerdir? Toplumsal Hareketliliğin Tarihsel ve Güncel Yansımaları İnsanlık tarihi, hareketin tarihidir. Göç, insanın hem hayatta kalma içgüdüsünün hem de yeni yaşam alanları arayışının en kadim ifadesidir. Göç kelimesi, sadece fiziksel bir yer değiştirmeyi değil; kültürel, ekonomik ve duygusal bir dönüşümü de anlatır. Tarih boyunca toplumlar, göçle biçimlenmiş; kimlikler, bu hareketin yönüne göre yeniden tanımlanmıştır. Göç Nedir? Türk Dil Kurumu’na göre göç, “bireylerin veya toplulukların ekonomik, sosyal, siyasal veya çevresel nedenlerle bir yerden başka bir yere gitmesi” anlamına gelir. Ancak bu tanım, göçün çok katmanlı yapısını tam olarak yansıtmaz. Antropoloji ve sosyoloji açısından göç, sadece mekânsal bir geçiş…
8 YorumGlikojen Nedir ve Ne İşe Yarar? Geçmişten Günümüze Yolculuk Giriş: Geçmişin İzinde Bir Keşif Bir tarihçi olarak, bazen geçmişin karanlık köşelerine ışık tutarken, çok eski zamanlardan günümüze uzanan zincirlerin nasıl şekillendiğini görmek insanı derin bir düşünceye sevk eder. İşte, bu zincirlerden biri de bedenimizdeki enerji dönüşümünü sağlayan glikojen olgusu. Belki de günlük yaşamımızda çok sık karşılaşmadığımız bir kavram gibi görünüyor, fakat insanlık tarihinin derinliklerinden bu yana, glikojenin varlığı insan yaşamının temel yapı taşlarından biri olmuştur. Kökleri, antik Yunan’a kadar dayanan biyolojik araştırmaların bir parçası olan glikojen, 19. yüzyılın ortalarına kadar gizemini korumuş ve bilimin gelişimiyle birlikte büyük bir keşif haline…
6 YorumTrabzon Hamsi Kuşu Nasıl Yapılır? Gelenekten Füzyona, Bir Tavanın İçinde İki Dünya Bir sofrada hamsi kokusu yükseliyorsa, sohbet hızla “nasıl yaptın?”a bağlanır. Ben de farklı açılardan bakmayı seven biri olarak, “Trabzon hamsi kuşu nasıl yapılır?” sorusunu tek bir tarifle geçiştirmeyeceğim. Gelin bugün, mizahi bir metaforla iki merceği aynı tavada buluşturalım: Objektif ve veri odaklı yaklaşım ile duygusal ve toplumsal etkiler odaklı yaklaşım. Yani kimi zaman gramaj ve dakika konuşacağız, kimi zaman da kokunun çocukluğa, kıyı kasabalarına, bayram sofralarına bağladığı görünmez ipleri… Ve evet, yazının sonunda birlikte tartışalım: Sizin hamsi kuşunuz nasıl öter? Hızlı özet: Hamsi kuşu, iki hamsi filetoyu soğan-maydanoz…
8 YorumGaltân Ne Demek Osmanlıca? Psikolojik Bir Mercekten İnceleme Bir Psikologun Meraklı Girişi Galtân… Osmanlıca bir kelime, günümüz Türkçesinde hemen hemen hiç karşılaşmadığımız, ancak tarihi ve kültürel bağlamda güçlü bir anlam taşıyan bir terim. “Galtân” kelimesini ilk duyduğumda, bu kelimenin sadece bir dil meselesi değil, aynı zamanda insan psikolojisinin derinliklerine inen bir iz taşıdığını fark ettim. Dil, tıpkı bir aynaya benzer; sadece kelimeleri değil, aynı zamanda toplumların, bireylerin ve kültürlerin ruh hallerini de yansıtır. Galtân, Osmanlıca bir kelime olarak çok daha fazla anlam içeriyor olabilir. Peki, bu kelimeyi bugün psikolojik bir çerçeveden ele aldığımızda, ne gibi derinliklere ulaşabiliriz? Osmanlıca’nın kelime hazinesinde…
8 YorumOlağandışı TDK Nasıl Yazılır? Psikolojik Bir Mercek Altında İnsan Davranışlarının Psikolojik Kodları: Yazım Kuralları ve İnsan Zihninin Etkileşimi Yazı yazarken, dilin kurallarını ne kadar dikkatle izlediğimiz, aslında içsel dünyamızla ve dış dünya ile nasıl bir etkileşimde bulunduğumuzu da gösterir. Kelimeler, düşüncelerimizin yansımasıdır. Bu yazının başında şu soruyu sormak ilginç olabilir: Kelimeleri doğru yazmak ne kadar önemli? Kelimelerin biçimsel doğruluğu kadar, arkasındaki psikolojik etmenler de önemli. Bu yazıda, “Olağandışı” kelimesinin doğru yazımı üzerinden bir psikolojik analiz yaparak, dilin bizim zihinsel süreçlerimize ve toplumsal yaşantımıza nasıl etki ettiğini inceleyeceğiz. Olağandışı, Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından “normalin dışında” olarak tanımlanır. Ancak bu basit…
8 Yorum